Strategia Gminy Juchnowiec Kościelny do 2010 roku
STRATEGIA ROZWOJU GMINY JUCHNOWIEC KOŚCIELNY
DO 2010 ROKU
SPIS TREŚCI:
Wstęp
I.Diagnoza możliwości rozwojowych gminy
1. Ogólna charakterystyka gminy, jej położenie
Analiza SWOT
2. Środowisko przyrodnicze
2.1. Rzeźba terenu
2.2. Wody powierzchniowe i podziemne
2.3. Surowce mineralne
2.4. Gleby
2.5. Lasy
2.6. Warunki klimatyczne
Analiza SWOT
3. Potencjał demograficzny i mieszkaniowy
Analiza SWOT
4. Sfera społeczna
4.1. Oświata i wychowanie
4.2. Ochrona zdrowia i opieka społeczna
4.3. Kultura, sport, rekreacja
4.4. Bezpieczeństwo i ochrona przeciwpożarowa
4.5. Administracja i instytucje finansowe
Analiza SWOT
5. Rolnictwo
Analiza SWOT
6. Pozarolnicza działalność gospodarcza
Analiza SWOT
7. Infrastruktura techniczna
7.1. Zaopatrzenie w wodę
7.2. Komunikacja
7.3. Kanalizacja sanitarna
7.4. Gospodarka odpadami
7.5. Energetyka
7.6. Ciepłownictwo
7.7. Gazyfikacja
7.8. Telekomunikacja
Analiza SWOT
II.Strategiczne cele rozwoju gminy.
III.Zasady wdrażania strategii rozwoju gminy.
WSTĘP
Strategia odpowiada za potrzebę kompleksowego długofalowego podejścia do rozwoju gminy
w szybko zmieniającym się i coraz bardziej konkurencyjnym otoczeniu. Planowanie strategiczne
nie daje gwarancji sukcesu, ale znacznie zwiększa jego prawdopodobieństwo.
Strategia rozwoju gminy jest dokumentem uchwalonym przez Radę Gminy w celu określenia
najważniejszych zamierzeń osiąganych wspólnym wysiłkiem władz samorządowych, mieszkańców
i podmiotów gospodarczych. Narzędziem realizacji strategii są głównie publiczne środki
finansowe. Większość zamierzeń ambitnych gminy wykracza jednak poza jej możliwości
budżetowe. Dlatego możliwe i konieczne jest stosowanie takich metod działania jak
przedsięwzięcia publiczno-prywatne, współpraca międzygminna, zlecanie zadań
publicznych organizacjom społecznym, inwestycyjne działania rządu, władz regionalnych,
powiatowych, pomocy zagranicznej (środków funduszy i programów pomocowych).
We współczesnym świecie gmina osiąga sukces dzięki umiejętnemu łączeniu elementów
konkurencji, współpracy, rynku i polityki wspierania najbardziej efektywnych, pomocy
nieprzystosowanym. Oznacza to, że samorząd gminy nie jest jedynym i wyłącznym
podmiotem strategii rozwoju, chociaż ponosi odpowiedzialność za jej sformułowanie
i uchwalenie.
Wieloaspektowość i wielopodmiotowość strategii wymaga szerokiego udziału społecznego
w trakcie jej formułowania. Proponowane rozwiązania, przedsięwzięcia rozwojowe muszą
być realne ekonomicznie, akceptowane społecznie, przeprowadzalne politycznie, dopuszczalne
z punktu widzenia ochrony zasobów i przyrody, wykonalne technicznie i możliwe
do umiejscowienia w konkretnej przestrzeni.
Tymi zasadami kierowały się Rada i Zarząd Gminy Juchnowiec Kościelny przygotowując
niniejszy dokument.
W strategii wykorzystano wnioski zgłoszone przez mieszkańców przy opracowywaniu
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Juchnowiec Kościelny” oraz wnioski zgłaszane na zebraniach wiejskich ,sesjach Rady Gminy
i bezpośrednio do urzędu.
I.DIAGNOZA MOŻLIWOŚCI ROZWOJOWYCH GMINY
1. Ogólna charakterystyka gminy, jej położenie.
v W układzie administracyjnym gmina Juchnowiec Kościelny położona jest w województwie
podlaskim, południowej części powiatu Białostockiego i graniczy z gminą Białystok, Zabłudów,
Bielsk Podlaski, Suraż, Turośń Kościelna, Choroszcz i Wyszki.
v Gmina zajmuje obszar o pow.172 km² co stanowi 0,8% obszaru województwa podlaskiego
oraz 5,8% powiatu białostockiego.
v Gęstość zaludnienia na 1km² wynosi 68 osób i jest większa od przeciętnej wojewódzkiej
wynoszącej 61 osób oraz przeciętnej powiatu białostockiego - 47 osób.
v Gmina podzielona jest na 46 miejscowości, siedzibą gminy jest Juchnowiec Kościelny -
miejscowość wiejska z liczbą 110 mieszkańców.
v Największą miejscowością w gminie jest Kleosin z liczbą 4.450 mieszkańców.
Analiza SWOT
Mocne strony
· położenie w pobliżu m. Białegostoku
· dobre i stosunkowo liczne powiązania komunikacyjne z Białymstokiem
· atrakcyjne środowisko przyrodnicze do zamieszkania w postaci licznych zalesień,
drobnych cieków wodnych
Słabe strony
· wysoka stopa bezrobocia,
· zbyt mały potencjał usługowy, produkcyjny, ludnościowy miejscowości
- Juchnowiec Kościelny,
· słaba integracja mieszkańców gminy
· rozdrobnienie gospodarstw rolnych,
Szanse
· rozwijający się korzystny układ koncentrujący
aktywność społeczno-gospodarczą wokół m. Białegostoku
Zagrożenia
· nacisk aglomeracji białostockiej na przesuwanie granic kosztem gmin ościennych,
lokalizacja obiektów użyteczności publicznej
2. Środowisko przyrodnicze
2.1. Rzeźba terenu
v Północna część gminy jest bardzo mało urozmaicona, wysokości terenu wahają
się w granicach 140 – 145m n.p.m., teren w znacznym stopniu zabagniony.
Pozostała część obszaru gminy to pofałdowana powierzchnia gliniasta, urozmaicona
niewysokimi pagórkami. Najwyższy wał wzniesień ciągnie się równoleżnikowo
między wsiami Baranki i Simuny (166m n.p.m.). Południowa część gminy
należąca do Doliny Górnej Narwi jest obszarem równinnym, pozbawionym
zróżnicowanych elementów morfologicznych. Wysokość terenu oscyluje
w granicach 127 – 135m n.p.m.
2.2.Wody powierzchniowe i podziemne
v Teren gminy, położony jest w zlewni rzeki Narew. Łączna powierzchnia
wód otwartych wynosi 158ha, co stanowi 0,9% obszaru gminy (średnia
województwa biał. 1,0). Rzeki: Horodnianka, Niewodnica (Czaplinianka)
i Turośnianka przecinają gminę w poprzek płynąc ze wschodu na zachód.
Doliny rzek, płaskie mało widoczne w krajobrazie, często podmokłe
i zabagnione. Rzeka Mieńka odwadnia południową część gminy, płynąc
wyraźną doliną w kierunku południowym. Południową granicę stanowi rzeka
Narew płynąca ze wschodu na zachód, szeroką zabagnioną doliną. Wszystkie
rzeki i potoki spływające z obszaru gminy są prawymi dopływami rz. Narew.
W kierunku zachodnim odprowadzają wody Horodnianka, Niewodnica
(Czaplinianka) i Turośnianka (z dopływem Gniła), a w kierunku południowym:
Mieńka i dwa bezimienne cieki. Możliwe jest zrealizowanie 4 obiektów
-zbiorników małej retencji: Ignatki, Lewickie, Koplany, Wólka co pozwoli
na uzyskanie dodatkowej powierzchni retencyjnej – 35tys.m³. Łączna
powierzchnia wód otwartych wzrosłaby do ok.198,6ha. Zbiorniki pełniłyby
funkcje: retencyjną, gospodarczą i ekologiczną. Gmina leży w rejonie ograniczonych,
lokalnie dobrych zasobach wód podziemnych.
Zasoby wód podziemnych i powierzchniowych nie powinny ograniczać
rozwoju gospodarczego gminy. Czystość wód: rzeka Narew I i II klasa, rzeka
Horodnianka III klasa, pozostałych wód - brak badań. Nie obserwuje się zanieczyszczeń
ściekowych związanych z działalnością gospodarczą.
2.3. Surowce Mineralne
a) Surowce ilaste: (dla potrzeb ceramiki budowlanej), przeważnie: iły warstwowe, pylaste
i piaszczyste oraz mułki i piski zapylne. Większe wyrobiska tego surowca występują
w okolicy wsi Horodniany, Księżyno i Koplany.
b) Surowce okruchowe: piaski i pospółki eksploatowane przez miejscową ludność na
potrzeby lokalne. Brak złóż kruszywa naturalnego.
Na terenie gminy wydzielone są obszary perspektywiczne występowania złóż surowców
mineralnych, jednakże nie rokują one nadziei na wykorzystanie przemysłowe, a jedynie
dla wykorzystania na potrzeby lokalne. Z 13 punktów eksploatacji surowców mineralnych
stałych, cztery kwalifikują się do rekultywacji, w pozostałych odbywa się eksploatacja
dorywcza na potrzeby miejscowej ludności.
2.4. Gleby
Gmina położona jest w dwóch regionach glebowo-rolniczych. Część środkowa
i północna gminy należy do Zabłudowskiego regionu glebowo-rolniczego.
Dominuje tu rzeźba płaska niskofalista z licznymi dolinami i zagłębieniami.
W regionie tym występuje duża mozaika glebowa. Wśród gruntów ornych
przeważają gleby kompleksów żytniego słabego z dużym udziałem gleb
kompleksu pszennego dobrego. Wśród użytków zielonych przeważają łąki
i pastwiska średniej jakości. Południowa część gminy należy do Narwiańskiego
regionu glebowo-rolniczego. Jest to region typowo dolinny, obejmujący doliny
górnej Narwi. Przeważają tu użytki zielone na siedliskach łęgowych.
Udział powierzchniowy i procentowy klas bonitacyjnych
gruntów ornych i użytków zielonych:
Grunty orne + sady Użytki zielone:
(ha) (%) (ha) (%)
III a 241 2,8 III 476 10,6
III b 883 10,2 IV 1.992 44,2
IV a 2.365 27,3 V 1.692 37,6
IV b 1.756 20,3 VI 313 7,0
V 2.306 26,6 VI z 26 0,6
VI 1.029 11,9 -----------------------------
VI z 81 0,9 4.499 26,1
----------------------------------------
8.661 50,4
Ogólna powierzchnia geodezyjna: 17.206 ha 100%
Użytki rolne: 13.022 ha 75,7%
Grunty rolne nieprzydatne: 138 ha 0,8%
Tereny pozostałe: 4.046 ha 23,5%
Obserwuje się tendencję zmniejszania się powierzchni użytków rolnych i gruntów leśnych.
Podstawową formą własności gminy jest własność prywatna i stanowi 82,4% gruntów.
Na terenie gminy działa Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Dorożkach. Wskaźnik jakości
rolniczej przestrzeni produkcyjnej – 59,2 pkt. Lokuje gminę Juchnowiec Kościelny
na 13 miejscu w byłym woj. białostockim. Warunki przyrodnicze gminy Juchnowiec
Kościelny predysponują w jej obszarze rozwój funkcji rolniczej.
v melioracja
Na ogólną powierzchnię gruntów ornych – 8.162 ha wg stanu na rok 1997 zmeliorowanych
jest 2.226,7 ha. Grunty orne wymagające melioracji zajmują pow. 5.300 ha. Jest to
zaspokojenie w 60,88% potrzeb melioracji gruntów ornych w gminie.
Na ogólną powierzchnię użytków zielonych – 4.381 ha wg stanu na rok 1997
zmeliorowanych jest 2.276,2 ha. Jest to zaspokojenie w 74,25% potrzeb melioracji
użytków zielonych w gminie.
2.5. Lasy
Według podziału Polski na krainy przyrodniczo-leśne lasy gminy Juchnowiec Kościelny
znajdują się w II Krainie Przyrodniczo-Leśnej tj. Krainie Mazursko-Podlaskiej i w 5
Dzielnicy – Wysoczyźnie Bielsko-Białostockiej charakteryzującej się występowaniem
prawie wszystkich typów siedliskowych lasów z bardzo zróżnicowanym drzewostanem.
W podziale administracyjnym woj. podlaskiego, lasy Gminy Juchnowiec Kościelny należą
do Nadleśnictwa Dojlidy. Udział lasów w powierzchni ogólnej gminy wynosi 16,96%
tj. 2.919 ha, z tego lasy państwowe stanowią 25,24% pow. ogólnej lasów, zaś lasy
prywatne 74,76% ogólnej pow. lasów. Gmina charakteryzuje się mniejszą lesistością
w porównaniu do średniej woj. podlaskiego – 29.3% i pow. białostockiego – 38,4%.
Drzewostan tworzy głównie sosna z niewielką domieszką brzozy, świerka i dębu. Na
siedliskach olsowych występuje głównie olcha z domieszką świerka, osiki i brzozy. Dominuje
drzewostan klasy II i II wieku (21 – 40 i 41 – 60 lat). Na terenie gminy Juchnowiec
Kościelny występują lasy ochronne tj. lasy chroniące środowisko przyrodnicze – wokół miasta
Białegostoku. Funkcje lasów prywatnych i państwowych
to produkcja surowca drzewnego oraz funkcję wodo i glebochronną, krajobrazową oraz ostoją
dla dzikiego ptactwa i zwierzyny. Gospodarka leśna prowadzona jest w oparciu o plany
urządzenia lasów i gospodarstwa leśnego. Lasy na obszarze gminy Juchnowiec Kościelny
nie są zagrożone. szkodliwym oddziaływaniem gazów i pyłów. Warunki przyrodniczo-leśne
uzasadniają potrzebę opracowania granicy polno-leśnej.
2.6. Warunki klimatyczne
W podziale województwa na krainy klimatyczne obszar gminy Juchnowiec Kościelny zalicza
się do Krainy Wysoczyzn Północnopodlaskich. Warunki klimatyczne Gminy odpowiadają
warunkom panującym na terenie Wysoczyzny Białostockiej. Średnia roczna temperatury
wynosi 6,9°C. Początek wegetacji na terenie Wysoczyzny Białostockiej przypada średnio
na 12 IV, a koniec na 23X. Okres bezprzymrozkowy trwa średnio 155 dni, zaś pokrywa śnieżna
96 dni. Średnia roczna suma opadów atmosferycznych wynosi 537 mm. Reasumując należy
stwierdzić, że warunki klimatyczne gminy Juchnowiec Kościelny nie stwarzają bariery w jej
rozwoju gospodarczym.
Analiza SWOT
Mocne strony
· stosunkowo niewielkie zanieczyszczenie środowiska,
· występowanie surowców ilastych (dla potrzeb ceramiki budowlanej),
· lasy pełniące funkcje oprócz produkcji surowca drzewnego wodo-glebochronną,
krajobrazową oraz ostoję dla dzikiego ptactwa i zwierzyny,
· budowa kanalizacji sanitarnej,
· istniejące zasoby wód nie powinny ograniczać rozwoju gospodarczego gminy,
Słabe strony
· oddziaływanie miejskiego wysypiska odpadów komunalnych wynikające z transportu
odpadówi niepełnej ich utylizacji zanieczyszczenie spalinami samochodowymi,
wynikające z dużej liczby pojazdów szczególnie w północnej części gminy
· zbyt duża liczba kotłowni lokalnych,
· brak złóż kruszywa naturalnego o zasobach przemysłowych,
· brak opracowanej granicy polno-leśnej,
· brak uprawy i pielęgnacji lasów zwłaszcza prywatnych,
· nieskanalizowanie obszarów o największym stopniu zurbanizowania,
- występują zanieczyszczenia ściekowe związane z potrzebami bytowymi ludności
odprowadzane do rzek, cieków wodnych, gleb,
· słabe wyposażenie infrastruktury drogowej w kanalizację deszczową
Szanse
· zmniejszenie zanieczyszczeń wypłynie korzystnie na mikroklimat gminy,
· stosowanie paliw ekologicznych,
· możliwość wydobywania większej ilości surowców ilastych,
Zagrożenia
· powolny proces modernizacji kotłowni oraz przechodzenia na paliwa ekologiczne,
· brak obwodnic miasta Białystok,
· degradacja i dewastacja środowiska
· brak rynków zbytu surowców
· powolny proces budowy kanalizacji sieciowej uwarunkowany brakiem środków
finansowych własnych i pomocowych,
· zagrożenia z istniejącego wysypiska odpadów komunalnych m. Białystok,
3. Potencjał demograficzny i mieszkaniowy
v Ludność
Wg danych statystycznych na dzień 31 grudnia 2000r. w gminie zamieszkiwało
12.126 mieszkańców. Pod względem ludności gmina Juchnowiec Kościelny jest
największą gminą wiejską w województwie podlaskim. Liczba ludności od okresu
powojennego wzrosła o 35% największa dynamika wzrostu wystąpiła w latach
1946-1970, oraz w latach 1978-1988.
Od 1989r. przyrost ludności był zmienny, a w 1992r, miał miejsce spadek ludności.
Największy wzrost liczby ludności wystąpił we wsiach Kleosin – 3.417 osób,
Osiedle Ignatki, Księżyno oraz w Juchnowcu Dolnym i Górnym. Mimo ogólnego
wzrostu liczby ludności gminy aż w 28 wsiach zanotowano spadek. Najwięcej
ludności ubyło we wsiach: Wojszki – 270 osób, Rostołty – 187 osób.
v W strukturze płci ludności w 1999r. kształtowała się następująco:
Ludność ogółem: - 11.981
¨ Wiek 0-17 (przedprodukcyjny) - 3.390 27,8%
¨ Wiek 18-64M/59K (wiek produkcyjny) - 6.718 56,1%
¨ Wiek 65M/60K i więcej (wiek poprodukcyjny) - 1.933 16,1%
v W strukturze wiekowej ludności gminy, w grupie przedprodukcyjnej jest znacznie
wyższy od udziału w grupie poprodukcyjnej. Wskaźnik udziału grupy przedprodukcyjnej
wynosi 27,8 % i jest wyższy od wskaźnika wojewódzkiego-26,5 % oraz wskaźnika
powiatowego – 26,1%.Udział ludności w wieku poprodukcyjnym wynosi 16,1%
i jest wyższy od wskaźnika wojewódzkiego – 15,7%, a niższy od wskaźnika powiatowego
–16,9 %.Wskaźnik udziału ludności w wieku produkcyjnym wynosi – 56,1 % i jest niższy
od średniego wojewódzkiego – 57,8% oraz powiatowego – 57 %.
v W okresie lat 1988-1999 utrzymywał się dodatni przyrost naturalny, mimo wzrostu liczby
zgonów. W 1997r. przyrost naturalny był ujemny ze względu na poważny spadek urodzeń.
Na terenie gminy występuje dodatnie saldo migracji z różnym natężeniem w poszczególnych
latach. Wyjątek stanowi 1991 rok kiedy nastąpiło ujemne saldo migracji.
v Zatrudnienie
W strukturze zatrudnienia dominuje działalność produkcyjna. W 1997r. w dziale tym pracowało
41,4% ogółem zatrudnionych. Znaczny udział zatrudnionych mają działy:
¨ edukacja – 14,1%,
¨ handel i naprawy – 11,1%,
¨ budownictwo – 8,4%,
¨ ochrona zdrowia i opieka społeczna – 7,8%.
Obserwuje się spadek zatrudnienia w działach: budownictwo, administracja publiczna, rolnictwo,
leśnictwo, ochrona zdrowia i opieka społeczna.
v Bezrobocie
Udział bezrobotnych w grupie ludności w wieku produkcyjnym w 1997r. wynosił 5,7%, przy
liczbie ludności w wieku produkcyjnym 6.449 osób. W 1998r. liczba ludności w wieku
produkcyjnym 6.574 osób – liczba bezrobotnych 331 – 5,1%. W 1999r. odpowiednio
6.718 – 521 – 7,8%. Największą liczbę bezrobotnych stanowią osoby w wieku 18-44 lat.
W 1996r. ludność powyżej 15 lat zamieszkała w gosp. rolnych (działkach rolnych) stanowiła
37,0% ogólnej liczby ludności – z tej liczby – 52,8% utrzymywało się z dwóch źródeł, 47,2%
z jednego źródła utrzymania. Z pracy w swoim gospodarstwie rolnym utrzymywało się
głównie lub wyłącznie 24,2% osób, a z pracy poza gosp. rolnym utrzymywało się 26,7% osób.
Uwzględniając dotychczasowe tendencje rozwojowe ludności gminy przewiduje się dalszy
sukcesywny wzrost liczby mieszkańców. Spadnie nieznacznie liczba ludności w wieku
przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym, wzrośnie liczba ludności w wieku produkcyjnym.
Wzrost liczby ludności gminy, będzie zwłaszcza na terenach sąsiadujących
z Białymstokiem i wymagać będzie rozwoju infrastruktury społecznej.
Proces wyludniania się części wsi oraz stopniowe starzenie się ludności, spowoduje:
¨ powstawanie dużych gospodarstw rolnych,
¨ konieczność zagospodarowania substancji budowlanej pozbawionej użytkowników.
v Warunki mieszkaniowe
1997r. 2000r.
Mieszkania 3.509 3800
Izby 13.088 14.112
Pow. użytkowe
mieszkań w m² 234.747 254.268
Pow. mieszkania w m² 66,9 66,9
Liczba mieszkań na
1000 mieszkańców 300 316
W standardzie europejskim wskaźnik nasycenia w mieszkania wynosi 400 na 1000 mieszkańców.
Liczba mieszkań na 1000 mieszkańców w województwie – 304,8, w powiecie – 301,5.
Przeciętna pow. użytkowa mieszkania wynosząca 66,9 m² jest większa od średniej
województwa – 64,4 m² i powiatu białostockiego - 66,1 m².
Na terenie gminy zabudowa mieszkaniowa rozmieszczona jest nierównomiernie.
Większość zasobów koncentruje się we wsiach w strefie podmiejskiej Białegostoku:
Kleosin, Księżyno, Horodniany, Osiedle-Ignatki, Ignatki, Olmonty, Stanisławowo, Solniczki
i Hryniewicze. Znajduje się tu w znacznej części mieszkalnictwo dla ludności nierolniczej
w zabudowie jednorodzinnej i wielorodzinnej. Budownictwo wielorodzinne powstało
w miejscowościach Kleosin i Ignatki Osiedle, Juchnowiec Górny.
W gminie 1998r. zasoby mieszkaniowe wynosiły 3.582 mieszkań w tym 56 niezamieszkałych
i 174 opuszczonych. Największa liczba mieszkań znajduje się we wsi Kleosin – 1.115,
Księżyno – 151, Wojszki – 146, Olmonty – 123, Juchnowiec Dolny – 106, Klewinowo
– 101, Juchnowiec Kościelny – 64 mieszkań. Spadek liczby mieszkań zaobserwowano
w porównaniu do 1970r. w 13 wsiach (dane 1998r.). Największy spadek zanotowano
w miejscowościach:
1. Hermanówka – 23
2. Klewinowo – 11
3. Hołówki Małe – 10
4. Rostołty – 8
5. Czerewki – 6
6. Kożany – 5
Najwięcej mieszkań opuszczonych znajduje się we wsiach:
¨ Złotniki – 12
¨ Kleosin, Tryczówka, Wojszki, Rostołty – po 11
¨ Baranki, Szerenosy – po 8
¨ Hołówki Duże, Hryniewicze, Olmonty – po 7 mieszkań.
v Ruch budowlany
Gmina Juchnowiec Kościelny charakteryzuje się dużym ruchem budowlanym, szczególnie
w miejscowościach położonych w strefie podmiejskiej miasta Białegostoku.
W 2000 roku przekazano 102 mieszkań, w tym indyw. bud. 29.
W 1999 roku przekazano 123 mieszkań, w tym indyw. bud. 29.
W 1998 roku przekazano 66 mieszkań, w tym indyw. bud. 30.
W 1997 roku przekazano 100 mieszkań, w tym indyw. bud. 55.
Większość oddanych do użytku mieszkań stanowiło budownictwo wielorodzinne zrealizowane
przez Spółdzielnię Mieszkaniową w Kleosinie.
v Struktura własnościowa zasobów mieszkaniowych (dane 2000r.)
Największy udział mają mieszkania indywidualne – 2 609
¨ spółdzielcze - 1 048
¨ gminne - 38
v Prognoza potrzeb mieszkaniowych
1. Budowa nowych mieszkań w dążeniu do standardu europejskiego.
2. Konieczność modernizacji zabudowy o niskim standardzie, wyposażenie w urządzenia
i instalacje techniczne oraz wymianę budynków w złym stanie technicznym.
3. Rozwój turystyki i wypoczynku może spowodować realizację obiektów pensjonatowych,
a także przystosowanie zagród rolniczych do rozwoju agroturystyki.
Analiza SWOT
Mocne strony
· dodatni przyrost naturalny
z dodatnim saldem migracji, wzrost ludności w wieku produkcyjnym w skali gminy,
· dostateczna ilość terenów przeznaczonych w planach pod zabudowę mieszkaniową,
Słabe strony
· w południowej części gminy spadek liczby ludności, deformacja struktury wieku
i płci ludności,
· utrzymujące się bezrobocie,
· konieczność sukcesywnego uzbrajania terenów szczególnie przeznaczonych pod
budownictwo,
· stosunkowo wysokie klasy gruntów rolnych na obszarach strefy podmiejskiej,
atrakcyjnych dla rozwoju ,
· uciążliwość wysypiska odpadów stałych m. Białegostoku wynikające z niepełnej
technologii ich utylizacji i transportu odpadów oraz oddziaływania,
wysokie ceny terenów budowlanych i nieruchomości rolniczych hamują ich pozyskanie
na cele inwestycyjne – nieuzasadnione nakładami na infrastrukturę,
Szanse
· możliwość osadnictwa
i prowadzenia nieuciążliwej działalności gospodarczej ludności z terenu m. Białegostoku
i innych terenów,
· przyciągnięcie na teren gminy inwestorów i ludności o wysokich dochodach –
wzrost wpływów z tytułu podatku dochodowego od
osób prawnych i fizycznych,
· ograniczenie żywiołowego, rozproszonego podziału gruntów
i rozwój zabudowy,
Zagrożenia
· mało skuteczne formy walki z bezrobociem,
· patologiczne skutki długotrwałego bezrobocia,
· odpływ wykształconej i przedsiębiorczej młodzieży,
· brak tanich kredytów mieszkaniowych,
· niskie zasoby pieniężne,
· dalsza żywiołowa parcelacja i rozproszona zabudowa w części północnej gminy co prowadzi
do degradacji krajobrazu i obniżenia atrakcyjności osiedleńczej i inwestycyjnej,
4.Strefa społeczna
4.1. Oświata i wychowanie
W gminie funkcjonują 4 szkoły podstawowe i 2 gimnazja.
Szkoły Podstawowe:
uczniowie
98/99 99/2000 2000/01
Juchnowiec Górny: 480 477 435
Kleosin 618 711 624
Księżyno 218 189 172
Bogdanki 87 78 48
1 403 1 455 1 279
( w tym „0” 160) (w tym „0” 156)
Gimnazja:
uczniowie
99/2000 200/01
Juchnowiec Górny 63 132
Kleosin 109 256
172 388
v Wychowanie przedszkolne
Na terenie gminy funkcjonuje 1 przedszkole oraz 8 oddziałów przedszkolnych przy szkołach
podstawowych. Opieką przedszkolną objętych było 30,6% dzieci w grupie wieku
przedszkolnego.
v Na terenie gminy we wsi Kleosin znajduje się część bazy naukowo-dydaktycznej,
Politechniki Białostockiej.
4.2. Ochrona zdrowia i opieka społeczna
Na terenie gminy funkcjonują 4 ośrodki zdrowia w miejscowościach Kleosin, Księżyno,
Bogdanki i Juchnowiec Dolny.Mieszkańcy gminy korzystają również ze specjalistycznej
opieki zdrowotnej w placówkach znajdujących się na terenie miasta Białegostoku.
W miejscowości Czerewki znajduje się Dom Pomocy Społecznej, w którym w 1998r.
przebywało 87 osób. Na terenie gminy funkcjonuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
jako jednostka organizacyjna gminy.
4.3. Kultura, sport i rekreacja
Działalność w zakresie kultury prowadzą:
¨ GOK w Juchnowcu Kościelnym
¨ Świetlice wiejskie – 12 (Baranki, Biele, Czerewki, Dorożki, Hołówki Duże, Hołówki Małe,
Janowicze, Klewinowo, Olmonty, Rostołty, Rumejki, Wojszki)
¨ Placówki biblioteczne:
¨ biblioteka w Juchnowcu Kościelnym - 1,
¨ filia w Kleosinie - 1,
¨ punkty biblioteczne - 6,
Księgozbiór w tys. woluminów w 2000r. - 25,1
Czytelnicy bibliotek- 1 435
Wypożyczenia w tys. woluminów - 17,6
Wypożyczenia na 1 czytelnika - 12,3 książki
v Obszary i obiekty chronione.
Na obszarze gminy Juchnowiec Kościelny do obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych
i krajobrazowych objętych ochroną prawną należą:
¨ obszar chronionego krajobrazu Doliny Rzeki Narwi,
¨ Leśny Pas Ochrony m. Białegostoku
v Na obszarze gminy występują pomniki przyrody:
¨ klon zwyczajny we wsi Lewickie,
¨ lipa drobnolistna we wsi Lewickie,
¨ wiąż szypułkowy we wsi Wojszki,
¨ aleja 27 drzew w kol. Rumejki.
v Obiekty zabytkowe i budynki o charakterze zabytkowym:
Do rejestru zabytków wpisane są obiekty zabytkowe:
¨ Juchnowiec Kościelny – Kościół parafialny p.w. Św. Trójcy (1764r.) z cmentarzem
grzebalnym rzymsko-katolickim,
¨ Rumejki kol. – Juchnowczyzna – dwór z otaczającym terenem (XIX w.),
¨ Lewickie – pałac pocz. XIX w. z parkiem,
¨ Niewodnica Nargilewska – dwór murowany z 1906r. z pozostałościami parku XVII w.,
¨ Horodniany – dwór murowany ok. 1880r. z pozostałością parku,
¨ Bogdanki – wiatrak koźlak i wiatrak holenderski,
v Ponadto na terenie gminy występują:
¨ obiekty o charakterze zabytkowym nie wpisane do rejestru zabytków, wyszczególnione
szczegółowo w publikacji z 1992r. „Zabytki architektury i budownictwa w Polsce,
województwo białostockie 3”,
¨ parki o charakterze zabytkowym w miejscowościach Ignatki, Juchnowczyzna, Koplany,
Złotniki,
¨ cmentarze o charakterze zabytkowym:
¨ Ignatki – cmentarz dworski,
¨ Juchnowiec – cmentarz rzymsko-katolicki,
¨ Kożany – cmentarz prawosławny,
¨ Tryczówka – cmentarz rzymsko-katolicki.
v Stanowiska archeologiczne
Na terenie gminy znajdują się 2 stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru zabytków
w miejscowościach:
a) Zajączki – grodzisko (okres wczesnego średniowiecza),
b) Rostołty – kurhan
oraz wiele stanowisk nie wpisanych do rejestru zabytków z różnych epok i okresów.
Stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru zabytków nie mogą być rozkopywane,
zaś inwestycje na pozostałych stanowiskach lub w bezpośredniej okolicy uzgodnione
z Konserwatorem Zabytków Archeologicznych w Białymstoku zgodnie z zaleceniem
Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Na terenie gminy funkcjonują
boiska sportowe przy szkołach podstawowych oraz boiska gminne w Juchnowcu Dolnym,
Czerewkach i w budowie w Kleosinie. Obszarem turystycznym w gminie jest rzeka Narew
objęta statusem Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Narwi, a także lasy wchodzące
w skład leśnego pasa ochronnego m. Białegostoku.
4.4. Bezpieczeństwo i ochrona przeciwpożarowa
Na terenie gminy remizy Ochotniczej Straży Pożarnej znajdują się w miejscowościach:
Czerewki, Dorożki, Hermanówka, Hołówki Duże, Janowicze, Juchnowiec Dolny, Koplany,
Lewickie, Rostołty, Szerenosy, Tryczówka, Wojszki, Złotniki. W gminie występuje
8 jednostek typu „S” i 4 jednostki typu „M”. Jednostki OSP na terenie gminy posiadają
12 sztuk samochodów. Od 1998 roku doposażono jednostki w 2 samochody pożarnicze,
zaś w ostatnim okresie pozyskano dodatkowo 2 samochody, które również będą
przekazane jednostkom OSP.
4.5. Administracja i instytucje finansowe
Urząd Gminy w Juchnowcu Kościelnym posiada bazę lokalową niewystarczająca,
wymagającą rozbudowy w powiązaniu z zapleczem dla potrzeb gospodarki komunalnej.
Bank Spółdzielczy w Juchnowcu Kościelnym jest jedyną instytucją zajmującą się obsługą
finansową na terenie gminy. Mieszkańcy terenów podmiejskich korzystają z usług instytucji
finansowych zlokalizowanych w Białymstoku. W celu poprawy dostępności do tego typu
usług wskazane byłoby powstanie placówek z pełną obsługą finansową.
ANALIZA SWOT
Mocne strony
· dobrze rozwinięta sieć szkół podstawowych i gimnazjów
· utrzymanie istniejącej sieci ośrodków zdrowia,
· walory środowiska przyrodniczego i krajobrazowego, licznie porozrzucane powierzchnie
leśne z enklawami terenów rolniczych, oczek wodnych w terenach poeksploatacyjnych
i drobnych, cieków powierzchniowych stwarzających atrakcyjne warunki do zabudowy,
· istniejące pomniki kultury materialnej, sakralnej
· różnorodność kulturowa i religijna
· tradycja lokalizacji ogrodów działkowych i zabudowy letniskowej w strefie podmiejskiej
m. Białegostoku, atrakcyjnych dla celów plażowo-kąpielowych i wędkarskich terenów
w dolinie rzeki Narwi w rejonie Wojszek i Czerewek, w tym terenów stanowiących
własność gminy,
· bliskość stolicy województwa,
Słabe strony
· zły stan techniczny budynków szkolnych,
· niedostateczne wyposażenie szkół w obiekty i urządzenia sportowe,
· zmniejszająca się liczba dzieci na południowych terenach gminy,
· zły stan techniczny budynków – ośrodków zdrowia, niedostateczne wyposażenie
w sprzęt i aparaturę medyczną
· niedostatecznie rozwinięta profilaktyka zdrowotna w szczególności wśród dzieci,
· niedostateczna baza lokalowa dla potrzeb administracji samorządowej,
· brak infrastruktury turystycznej, ścieżek rowerowych, pieszych,
· stan obiektów zabytkowych wymagających remontów,
· utrudnienia związane ze zmianą przeznaczenia terenów na których znajdują się
lasy ochronne,
· niewystarczający standard istniejącej bazy noclegowej,
· konieczność doposażenia w infrastrukturę techniczną, komunikacyjną, usługi terenów
wypoczynku codziennego i świątecznego, zwłaszcza w rejonie wsi Wojszki,
Szanse
· wdrożenie reformy programowej w oświacie,
· zreformowanie zarządzania
i organizacji opieki zdrowotnej
· wzrastający poziom usług medycznych
· utrzymanie dostępności do usług medycznych,
· wykorzystanie walorów kulturowych i turystycznych w promocji gminy,
· warunki do rozwoju wypoczynku codziennego i świątecznego pobytowego,
w tym agroturystyki,
· warunki do rozwoju turystyki,
Zagrożenia
· malejące nakłady na rozwój oświaty i wychowania,
· zubożenie społeczeństwa i pogorszenie stanu sanitarnego,
· niewłaściwe wdrażanie reform systemu opieki zdrowotnej,
· niedostateczne nakłady finansowe na kulturę, sport i turystykę,
· niedocenianie istniejących walorów i brak tradycji ich wykorzystania.
6. Rolnictwo
Przeważają w strukturze użytkowania gruntów ornych,grunty klasy Va i IVb – 47,2%,
grunty kl. V zajmują 25,6%, kl. IIIa i kl. IIIb – 13,8%, kl. VI i VIz – 13,4%,
w strukturze użytków zielonych największy udział mają grunty klasy IV – 44,7%.
Znaczny udział mają też grunty klasy V – 37,1%.
W 1996r. w gminie występowało 1 214 gospodarstw indywidualnych o pow. użytków
rolnych przekraczających 1 ha oraz 202 działki o pow. użytków rolnych od 0,1 do 1,0 ha.
Najliczniejszą grupę gospodarstw tworzyły gospodarstwa o pow. 5 – 15 ha stanowiące
43,2% ogółu gospodarstw stanowiące 59,9% powierzchni użytków rolnych. Następna
grupa to gospodarstwa o pow. 1 – 5 ha – 30,4%, gospodarstwa powyżej 15 ha stanowiły
7,4% i zajmowały 25,7% powierzchni użytków rolnych.
Średnia powierzchnia gospodarstwa w gminie wynosiła 9,4 ha i była niższa
od średniej wojewódzkiej – 10,7 ha oraz wyższa od średniej powiatu
białostockiego – 8,3 ha.
Tendencja zmniejszania się liczby gospodarstw indywidualnych.
Gospodarstwa rolne prowadzą głównie działalność mieszaną – 44,3%, produkcje roślinną
i zwierzęcą. Dochody wyłącznie z produkcji rolniczej uzyskuje 10% gospodarstw
indywidualnych, a 2,8% gospodarstw nie prowadzi produkcji rolnej.
Typy gospodarstw rolnych:
¨ gospodarstwa rolnicze – 37,5%
¨ gospodarstwa emerytów i rencistów – 26,2%
¨ gospodarstwa pracownicze i pracowniczo-rolnicze – 22,9%
W strukturze zasiewów dominują zboża – 79,3%, ziemniaki – 12,4%, warzywa – 2,7%.
W grupie roślin zbożowych: mieszanki zbożowe – 22,4%, żyto – 21,7%
oraz pszenice – 16,2%.
Średnie plony: 1996r.
żyto 22,0
pszenica 27,0
jęczmień 23,1
owies 21,0
pszenżyto 26,7
mieszanki zbożowe 24,0
gryka 7,0
ziemniaki 18,7
Dominującymi kierunkami produkcji w 1996r. była hodowla bydła, trzody chlewnej
oraz drobiu. Wskaźnik obsady bydła w gminie wynosi 52,2 na 100 ha użytków
rolnych i był niższy od wskaźnika wojewódzkiego – 54, a wyższy od powiatowego
– 42. W obsadzie trzody chlewnej wynoszący 48,7 był niższy od wojewódzkiego
– 77, jak i powiatowego – 52. Z ogólnej liczby 1 212 gospodarstw rolnych,
produkcję zwierzęcą prowadziło 1 024, zaś 188 nie posiadało w ogóle zwierząt
gospodarskich. Spadek globalnej produkcji roślinnej oraz przejście do gospodarki
rynkowej spowodowały niestabilność w produkcji zwierzęcej. Na wielkość pogłowia
bydła ma wpływ mała opłacalność produkcji mleka. Powoduje to ograniczenie
a nawet zaprzestanie produkcji w małych gospodarstwach. Często mleko przeznaczane
jest na samozaopatrzenie członków rodziny rolnika. Natomiast rolnicy posiadający
duże areały użytków zielonych w celu utrzymania opłacalności, zorganizowali grupę
producencką - Spółdzielnię Producentów Mleka „Turośnianka”. Umożliwia to produkcję
mleka dobrej jakości, a przede wszystkim możliwość negocjacji cen z odbiorcą.
Tworzone są gospodarstwa o dużej obsadzie bydła, inwestujące samodzielnie w sprzęt
chłodniczy tzw. gospodarstwa zbiornikowe: wsie kol. Lewickie, Rumejki, kol. Klewinowo.
Z rolnictwem związane są:
1. Spółdzielnia Mleczarska w Łapach.
2. Spółdzielnia Usług Rolniczych.
3.Lecznica zwierząt w Juchnowcu Górnym i Dolnym.
Struktura użytkowania gruntów przedstawia się następująco:
Powierzchnia ogólna: 17.206ha 100%
Użytki rolne w tym: 12.604ha 73,26%
¨ grunty orne 8.162ha 64,76%
¨ sady 61ha 0,48%
¨ łąki 2.595ha 20,58%
¨ pastwiska 1.786ha 14,18%
Lasy i grunty leśne: 2.919ha 16,96%
Pozostałe grunty: 1.683ha 9,78%
ANALIZA SWOT
Mocne strony
· dość dobra jakość przestrzeni produkcyjnej w pół. – zach. i centralnej części gminy,
· tradycje ogrodnicze,
· popyt na surowce ogrodnicze i rolnicze wynikające z potrzeb żywnościowych
i przetwórczych m. Białegostoku,
· dobre wyposażenie w budynki i maszyny rolnicze, wielkości obszarowej gosp. rolnych
i uwzględnienie dobrego wyposażenia i infrastrukturę techniczną,
· możliwość łatwego pozyskania kadr kwalifikacyjnych,
Szanse
· rozwój agroturystyki,
· korzystne kredyty na rozwój przedsiębiorczości na wsi,
· zmiana orientacji zarobkowej na źródła pozarolnicze,
· powstawanie dużych, nowych gospodarstw,
· rozwój produkcji rolnej metodami ekologicznymi,
· rozwój przetwórstwa owocowo-warzywnego,
Słabe strony
· starzenie się pracujących na roli,
· słaba aktywność gospodarcza,
· niski poziom warunków życia na wsi,
· brak systemu nawadniania gruntów
· krótszy okres wegetacji roślin uprawnych w porównaniu z innymi rejonami gruntów,
· rozdrobnienie gospodarstw rolnych,
Zagrożenia
· recesja postępu biologicznego
· duża konkurencja produktów spoza gminy i z importu
· spadek opłacalności produkcji rolnej
· zbyt wolny odpływ nadwyżek siły roboczej z rolnictwa
7. Pozarolnicza działalność gospodarcza
W gminie zarejestrowanych było w 1998 roku 829 jednostek gospodarczych, z tego
z sektora publicznego – 14 i 815 sektora prywatnego. W działalności gospodarczej
dominują zakłady należące do osób fizycznych, stanowiące 83,3% ogólnej liczby jednostek.
W strukturze jednostek gospodarczych największy udział mają jednostki prowadzące
działalność, handel i naprawy – 38,1%, produkcyjna – 16,4%, budownictwo –13,3%,
transport, składowanie i łączność – 12,5%.
Największa liczba zakładów koncentruje się w strefie podmiejskiej Białegostoku
w miejscowościach: Ignatki, Ignatki-Osiedle, Koplany, Księżyno, Stanisławowo,
Hryniewicze, Olmonty, Kleosin. Zajmują się one produkcją artykułów spożywczych
i napojów, działalnością wydawniczą – poligrafią, produkcją wyrobów ceramicznych
i materiałów budowlanych, prowadzą działalność budowlaną transport i składowanie.
ANALIZA SWOT
Mocne strony
· rosnąca liczba podmiotów gospodarczych sektora prywatnego,
· postępujący proces prywatyzacji,
· istniejąca baza szeregowa dla rozwoju przemysłu rolno-spożywczego, budowlanego,
drzewnego,
· rezerwy terenów pod rozwój przemysłu i składów,
Szanse
· brak barier do tworzenia nowych podmiotów gospodarczych nieuciążliwych
dla środowiska przyrodniczego),
· produkcja materiałów budowlanych, drzewnego rzemiosła produkcyjnego
i składownictwa,
Słabe strony
· nierównomierna w skali gminy koncentracja podmiotów gospodarczych,
· zbyt mały dopływ zewnętrznego kapitału inwestycyjnego,
Zagrożenia
· niestabilne warunki kredytowe, podatkowe, kryzys gospodarczy w kraju
7. Infrastruktura techniczna
7.1. Zaopatrzenie w wodę
W gminie Juchnowiec Kościelny na 46 miejscowości wiejskich nie zostało zwodociągowanych
5 tj. Baranki, Hołówki Małe, Zaleskie, Zajączki i część wsi Klewinowo w zabudowie kolonijnej
co stanowi około 3% ludności gminy. Mieszkańcy tych miejscowości zaopatrują się
z wodociągów zagrodowych i studni głębinowych.
Stopień zwodociągowania gminy wynosi 91,3% i jest znacznie wyższy od średniej byłego
województwa białostockiego wynoszącego 65,3%. Długość sieci wodociągowej
(bez przyłączy) wynosi 116,7 km do której przyłączonych jest 2 088 budynków
mieszkalnych. Zaopatrzenie w wodę mieszkańców zwodociągowanych odbywa się
z czterech ujęć i stacji uzdatniania stanowiących własność gminy, znajdujących się
w miejscowościach:
¨ Juchnowiec Kościelny – zaopatruje 28 miejscowości, ujęcie składa się z dwóch
studni wierconych o głębokości 112 m i 114 m i wydajności m³/h,
¨ Kleosin – zaopatruje 9 miejscowości i wyposażone w 3 studnie o głębokości 62,5 m,
71 m i 153 m i wydajności: 50 m³/h, 70 m³/h i 43 m³/h,
¨ Wojszki – zaopatruje wieś Wojszki, składające się ze studni o głębokości 157 m , oraz
studni o głębokości 90 m jako studni awaryjnej ,ich łączna wydajność 45 m³/h.
¨ Ignatki Osiedle – zaopatruje wieś Ignatki Osiedle i składa się z 2 studni o głębokości
65,5 m i 66,2 m i wydajności 18 m³[GJ1] /h i 42 m³/h.
Ze stacji wodociągowej Pomygacze w gminie Turośń Kościelna zaopatruje się w wodę
5 miejscowości: Lewickie, Lewickie kol., Hryniewicze kol., Brończany, Koplany, Koplany kol.
Wskaźnik zwodociągowania poszczególnych wsi jest zróżnicowany od 45,6% w Dorożkach
do 100% w 8 miejscowościach.
W miejscowościach Kolonia Olmonty, Stanisławowo, Solniczki i Niewodnica Nargielewska
zasilanych z wodociągu w Juchnowcu Kościelnym występuje niedostateczne ciśnienie
wody w sieci wodociągowej. Ponadto na terenie gminy znajdują się zakładowe
i prywatne ujęcia wody głębinowej. Wydajność wodociągów wiejskich przekracza
aktualne pobory wody, jednakże istniejąca infrastruktura wodociągowa wymaga stałej
modernizacji i nakładów inwestycyjnych.
W ostatnich latach istniały trudności w zapewnieniu dostatecznej ilości wody z ujęcia
w Kleosinie w związku z wyeksploatowaniem zasobów istniejącej studni. Wybudowano
2 studniew 1999r. i 2000r. o głębokości 71m i 153m i wydajności: 70m³/h i 43 m³/h.
W miejscowościach położonych za przepompownią sieciową w Rumejkach
tj. kol. Olmonty, Stanisławowo, Solniczki i Niewodnica Nargielewska występuje
niedostateczne ciśnienie w sieci wodociągowej z uwagi na zbyt małą średnicę
przewodów wodociągowych. Ponadto woda z ujęcia w Kleosinie dość często
zawiera ponadnormatywną ilość związków żelaza. Generalnie istnieją trudności
w jakości dostarczanej wody do gospodarstw domowych wynikające zarówno
z niezadawalającego stanu technicznego hydroforni, przewodów wodociągowych
jak i błędów w eksploatacji. Zaopatrzenie ludności w wodę jest zadaniem
priorytetowym do realizacji przez władze gminy, gdyż wymagać będzie szeregu inwestycji,
a w szczególności:
¨ zapewnienia dostatecznej ilości wody poprzez modernizację ujęcia w Osiedlu Ignatki,
¨ budowę drugiej nitki sieci wodociągowej lub zbiorników wyrównawczych celem
zabezpieczenia dostawy wody miejscowościom, w których jest niedostateczne ciśnienie
i występują jej braki,
¨ stałe podnoszenie jakości wody poprzez wymianę odźeleziaczy, wymianę zużytych przewodów
wodociągowych i poprawę eksploatacji, zmianę technologii uzdatniania wody,
¨ sukcesywne wodociągowanie pozostałych miejscowości i nowych terenów,
¨ budowa zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w Kleosinie.
7.2. Komunikacja
Na terenie gminy występują wg stanu na dzień 31 grudnia 1998r.
¨ droga krajowa BIAŁYSTOK – LUBLIN o długości 1400 m o twardej nawierzchni,
¨ droga wojewódzka: BIAŁYSTOK – WYSOKIE MAZOWIECKIE, o długości 4.360m
o twardej ulepszonej nawierzchni, ze ścieżką rowerową w Księżynie,
¨ drogi powiatowe o długości 120,6 km, z tego o twardej nawierzchni 99,7 km
(w tym ulepszonej 79,4 km) oraz gruntowych 12,8 km,
¨ dróg gminnych 54,0 km, z tego o nawierzchni twardej 11,2 km
(w tym ulepszonej 10,0 km) oraz gruntowych 42,8km,
¨ drogi pozostające w zarządzie gminy jako drogi dojazdowe do pól.
Gęstość sieci drogowej o twardej nawierzchni wyniosła w 1997r. – 67,8 km/100 km² ,
(w tym ulepszonej 53,6 km/100 km²) i jest lepsze w porównaniu do wskaźników
województwa: 54,4km/100km² i 32,1 km/100 km².
W 1998r. w gminie wskaźnik ten wynosił 67,8 km/100 km² w tym ulepszonej
56,1 km/100 km². Ruch drogowy największy występuje na trasie BIAŁYSTOK
-MARKOWSZCZYZNA, w 2000 r. 9130 pojazdów na dobę. Przez obszar gminy przebiega
jednotorowa linia kolejowa: BIAŁYSTOK-BIELSK PODLASKI – CZEREMCHA – granica
państwa. Stan techniczny torów jest niezadawalający. Długość linii na terenie gminy
wynosi około 19 km. Gęstość sieci wynosi 11 km/100 km² (w województwie
5,5 km/100 km²). Obsługa podróżnych z terenu gminy odbywa się na stacjach:Stacja Lewickie,
Hołówki Duże i Zimnoch. Stan torów obniża standard usług i konkurencyj-ność w stosunku
do transportu drogowego. Obszar gminy Juchnowiec Kościelny obsługiwany jest liniami PPKS
i ZOKM. Z analizy układu drogowego wynika, że wskaźnik gęstości dróg w gminie je
st lepszy od wskaźnika w województwie. Wpłynął na to fakt, że na terenie gminy występuje
droga krajowa, wojewódzka oraz drogi powiatowe. Większość dróg gminnych jest
gruntowych, stąd ich stan techniczny nie jest zadawalający i wymagać będzie nakładów
inwestycyjnych na modernizację.
7.3. Kanalizacja sanitarna
Na terenie gminy kanalizacja funkcjonuje w miejscowościach:
¨ Kleosin o długości 4,4 km z 259 przyłączami do budynków jednorodzinnych oraz
25 bloków mieszkalnych z 1048 mieszkaniami spółdzielczymi Spółdzielni Mieszkaniowej
w Kleosinie. Ścieki są odprowadzane do przepompowni i dalej kanałami tłocznymi do
oczyszczalni w Białymstoku.
¨ Śródlesiu o długości 1,6 km z 31 przyłączami do budynków, odprowadzane do osiedlowej
oczyszczalni w Śródlesiu.
¨ Juchnowcu Górnym o długości 1,8 km z 39 przyłączami i odprowadzane do oczyszczalni
w Juchnowcu Kościelnym.
¨ Juchnowcu Kościelnym o długości 2,0 km i 42 przyłączami, odprowadzane do oczyszczalni
w Juchnowcu Kościelnym.
¨ Juchnowiec Dolny o długości 3,6km z 72 przyłączami, odprowadzane do oczyszczalni
w Juchnowcu Kościelnym.
¨ Osiedlu Ignatki stanowiąca własność Spółdzielni Mieszkaniowej „KROKUS” w Dobrzyniówce
o długości 2,6 km z 41 przyłączami – ścieki odprowadzane są kanałem tłocznym
wybudowanym przez „AGROS” poprzez Kleosin do Białegostoku.
W 2000r. rozpoczęto budowę kanalizacji w Ogrodniczkach i Hryniewiczach.
Na gruntach wsi Ignatki, Księżyno, Horodniany, wybudowany został w latach 80-tych
kanał tłoczny 2xØ 600mmm dla potrzeb byłego Południowego Zespołu Przemysłowego
m. Białegostoku – obecnie niezagospodarowany. Komunalna oczyszczalnia
w Juchnowcu Dolnym, jej wydajność - 125 m³/d, analizy ścieków wykazują, że stężenie
zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych są niższe od dopuszczalnych co świadczy o dobrej
pracy tej oczyszczalni. Oczyszczalnia w Ignatkach została wyłączona z eksploatacji, zaś
istniejąca kanalizacja włączona do wybudowanego przez „AGROS FORTUNA” kanału tłocznego
odprowadzającego ścieki poprzez Kleosin do systemu kanalizacji sanitarnej m. Białegostoku.
Oczyszczalnia w Śródlesiu o wydajności 22 m³/d ,z analizy ścieków wynika, że stopień
oczyszczania ścieków jest niedostateczny ze względu na złą pracę poletka filtracyjnego.
Ponadto na terenie gminy funkcjonują zakładowe oczyszczalnie ścieków:
¨ Dom Pomocy Społecznej w Czerewkach mechaniczno-biologiczna o przepustowości
150 m³/d,
¨ Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Hryniewiczach, mechaniczno-biologiczne o wydajności
22m³/d z odprowadzaniem ścieków do Horodnianki.
¨ Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej w Koplanach, mechaniczno-biologiczna o
przepustowości 10 m³/d z odprowadzaniem ścieków do rowu melioracyjnego dopływającego
do rz. Niewodnica – Czaplinianka.
Dotychczasowa sieć kanalizacji sanitarnej wybudowanej w ostatnim okresie znacznie poprawiła
gospodarkę ściekową w gminie. W miejscowościach skanalizowanych poprawił się stan
środowiska.Na kolejne lata zakładany jest dalszy sukcesywny proces skanalizowania
miejscowości, o największym stopniu zurbanizowania, gdzie ścieki będą tłoczone do
oczyszczalni w Białymstoku. Równolegle będą budowane systemy kanalizacyjne
w miejscowościach obsługiwanych przez oczyszczalnię w Juchnowcu. Wybudowanie
planowanej w stosunkowo nieodległym terminie kanalizacji sanitarnej spowoduje,
że będzie to atutem gminy w dalszym rozwoju i przyciągnie być może inwestorów
i chętnych do zamieszkania.
Na pozostałym terenie ścieki gromadzone są w zbiornikach, które często nie są szczelne
i powodować mogą negatywny wpływ na środowisko w postaci skażenia gleby i wód
podziemnych. Z uwagi na wysoki stopień zwodociągowania gminy (ponad 90%), problem
odprowadzania i oczyszczania ścieków jest sprawą bardzo ważną i pilną, gdyż stanowi
to barierę w dalszym jej rozwoju.
7.4. Gospodarka odpadami
Według danych z 15 września 1999 roku podpisane umowy na wywóz odpadów
posiada 53% gospodarstw w gminie i 101 firm. W 2000r. rozpoczęto wdrażanie w gminie
programu selektywnej zbiórki odpadów. Dzięki pomocy PFOŚiGW zakupiono pojemniki
typu PA-1100 przeznaczone do selektywnej zbiórki odpadów, które zostały ustawione
w 17 gniazdach, po 3 pojemniki w każdym:
- żółty – na plastikowe butelki PET,
- zielony – na szkło,
- czerwony – na puszki aluminiowe.
W miejscowości Śródlesie prowadzony jest system selektywnej zbiórki odpadów – workowy.
Posegregowane odpady są odbierane od mieszkańców nieodpłatnie.
Odpady wywożone przez firmy „ASTWA”, „MPO” i „CZYŚCIOCH” wywożone są na miejskie
wysypisko odpadów komunalnych m. Białegostoku zlokalizowane w miejscowości Hryniewicze
gm. Juchnowiec Kościelny. Pozostałe odpady trafiają na nielegalne wysypiska odpadów
co stanowi poważny problem do rozwiązania. Docelowo, odstępuje się od budowy wysypiska
na terenie gminy w najbliższym okresie mimo wyznaczenia terenów na ten cel w planie
zagospodarowania w miejscowościach: Ogrodniczki, Szerenosy, Tryczówka, Bogdanki, Pańki,
Koplany, Stanisławowo. Dowodem na powyższe jest zamknięcie i przeprowadzona rekultywacja
wysypiska gminnego w Janowiczach.
W założeniach odpady będą wywożone na istniejące wysypisko m. Białegostoku w Hryniewiczach.
Są i będą czynione zabiegi aby jako rekompensatę za zlokalizowanie na terenie gminy
Juchnowiec Kościelny wysypiska uzyskać możliwość obniżonej odpłatności za odpady pochodzące
z terenu gminy od gospodarstw domowych. Proces dalszego wdrażania ustawy „śmieciowej”
należy kontynuować poprzez zwrócenie bacznej uwagi na podmioty gospodarcze, większe
skupiska ludności, prowadzenie akcji propagandowej w szkołach, rozszerzanie selektywnej
zbiórki odpadów. Wyrzucanie śmieci w miejsca przypadkowe powoduje zaśmiecanie niekiedy
atrakcyjnych terenów gminy i wywiera negatywny wpływ na środowisko w postaci skażenia
gleby, wody i powietrza oraz estetykę i wizerunek gminy.
7.5. Energetyka
Gmina Juchnowiec Kościelny obsługiwana jest przez:
¨ Rejon Energetyczny BIAŁYSTOK – TEREN,
¨ Rejon Energetyczny ŁAPY,
¨ Rejon Energetyczny BIAŁYSTOK – MIASTO.
Gmina zasilana jest w energię elektryczną przez stacje transformatorow-rozdzielcze
110/15 kV, RPZ – 8, RPZ – 4 w Białymstoku i PRZ w Łapach. Istniejące źródło
zasilania w pełni pokrywają zapotrzebowanie mocy i energii elektrycznej gminy.
Rozprowadzenie energii elektrycznej do poszczególnych odbiorców odbywa się
poprzez układ sieci SN 15 kV. Stan techniczny urządzeń elektroenergetycznych jest
zróżnicowany i wg zakładu energetycznego 4 stacje transformatorowe wymagają
remontu oraz linie nn wychodzące z miejscowości Juchnowiec Kościelny, Klewinowo,
Szerenosy oraz linię 15 kV Turośń Kościelna – Simuny – Baranki - Zajączki.
Ponadto przez gminę przebiegają trasy WN 110KV relacji:
¨ GPZ „Narew” – RPZ – 5 (2 tory),
¨ GPZ „Narew” – RPZ – 4 (2 tory), tzw. „pierścień m. Białegostoku”
¨ GPZ „Narew” – RPZ – Bielsk Podlaski,
W/w linie są częścią systemu krajowego i wojewódzkiego. Ich obecność daje ograniczenia
w zagospodarowaniu przestrzennym w postaci pasa ochronnego (14,5m – min)
do istniejącej zabudowy mieszkaniowej. Problemem w zakresie elektroenergetyki
jest zsynchronizowanie potrzeb wynikających z rozwoju gminy z możliwościami systemu.
Dotyczy to w szczególności zurbanizowanych terenów, stąd też planowana jest budowa
linii RPZ – V 110/15kV w byłym zespole Przemysłowym Białegostoku w rejonie Ignatek
i w rejonie wsi Stanisławowo – Olmonty. Wynika to z opracowania – „Układ sieci 110kV
węzła Białystok i studium głównych sieci SN 15 kV w dostosowaniu do długofalowego
rozwoju struktury zagospodarowania m. Białystok”.
7.6. Ciepłownictwo
Na terenie gminy istnieje 39 większych źródeł wytwarzania energii cieplnej, obsługujących
budynki użyteczności publicznej, zakłady przemysłowe i gospodarstwa ogrodnicze
(część nieczynnych). Z przeprowadzonej analizy wynika, że większość źródeł ciepła pracuje
na węgiel kamienny, niewielka część na olej opałowy. W strefie podmiejskiej, gdzie występuje
zwarta zabudowa zanieczyszczenia środowiska jakie powodują kotłownie opalane węglem
jest znaczne. Tylko kotłownie w Spółdzielni Mieszkaniowej Osiedlu Ignatki,
Przedsiębiorstwa Ceramiki Budowlanej w Koplanach posiadają urządzenia zmniejszające
zanieczyszczenia.
W budynkach mieszkalnych dominującym rozwiązaniem są lokalne kotłownie budowane
indywidualnie na paliwo stałe, olejowe i gazowe. Istniejące źródła ciepła pokrywają
zapotrzebowanie odbiorców. Stan techniczny źródeł ciepła jest zróżnicowany. Praca ich
jednak w większości na paliwie stałym (węgiel, koks) przyczynia się do zanieczyszczenia
środowiska. Z punktu widzenia ekologizacji źródeł ciepła należy podkreślić zbyt małe
wykorzystanie systemu gazowego znajdującego się na terenie gminy. Istniejące stacje
redukcyjno-pomiarowe w Stanisławowie i we wsi Lewickie dają możliwość rozbudowy
systemu, a co za tym idzie poboru mocy do celów grzewczych. Pozytywnym rozwiązaniem
jest zasilanie w energię cieplną z ciepłowni miejskiej zasobów całej Spółdzielni Mieszkaniowej
w Kleosinie oraz budynków publicznych: Szkoły Podstawowej , Gimnazjum, Ośrodka Zdrowia
w Kleosinie.
7.7. Gazyfikacja
Przez teren gminy przebiega trasa gazociągu wysokiego ciśnienia DN 250 – relacji Białystok
- Łapy – Łomża. Pozwala to na zasilanie w gaz przewodowy odbiorców gminy Juchnowiec
Kościelny. W 1990r. zostało opracowane studium gazyfikacji wsi gminy Juchnowiec Kościelny,
które zakłada 2 warianty zasilania:
I – maksymalny – zaopatrujący 43 wsie w gminie – 4 839 mieszkańców,
II – ograniczony – zaopatrujący 18 wsi w gminie – 3 624 mieszkańców.
Zużycie gaz ziemnego w 2010r. zakładano:
I – wariant – 14,2 mln m³/rok,
II – wariant – 8,6 mln m³/rok
Z zadań w zakresie gazyfikacji zrealizowano:
¨ stację redukcyjno-pomiarową w okolicach Stanisławowa, z której czerpać będą gaz
okoliczni mieszkańcy gminy Juchnowiec,
¨ stację redukcyjno-pomiarową w okolicach wsi Lewickie oraz dodatkową dla potrzeb
mieszkańców m. Białegostoku.
Dotychczas nie wybudowano sieci gazowej średniego ciśnienia ze Stacji Lewickie.
Jest przygotowany plan realizacyjny na gazociąg s/c z w/w stacji do Szkoły Podstawowej
w Juchnowcu Górnym. Zamierzenie to być może zaktywizuje innych potencjalnych
odbiorców gazu w gminie do wybudowania lub partycypacji w kosztach sieci gazowej
średniego ciśnienia na swoje potrzeby.
Natomiast ze stacji Stanisławowo na potrzeby mieszkańców gminy jest wyprowadzona
jedna „nitka” gazociągu średniego ciśnienia zaopatrujące w gaz mieszkańców wsi
Stanisławowo, Solniczki. Odbiorcy Kleosina, Horodnian i Osiedla Ignatki czerpią gaz z sieci
miejskiejm. Białegostoku. Spółdzielnia Mieszkaniowa w Kleosinie ma doprowadzony gazociąg
średniego ciśnienia, natomiast osiedle domków jednorodzinnych w Kleosinie posiada stację
redukcyjno-pomiarową II° i czerpie gaz o niskim ciśnieniu. W/w koncepcji uwzględniono
powiązanie sieci gazowej gminy Juchnowiec Kościelny z siecią gazową w gminie Turośń
Kościelna oraz zasilanie dwóch wsi w gminie Zabłudów (Krynickie i Ryboły). Konsekwencją
tego jest przyjęcie większych średnic tych gazociągów w gminie Juchnowiec Kościelny,
którymi będzie przesyłany gaz poza granice gminy. W gminie Turośń Kościelna zrealizowano
gazociąg ś/c DN 180 we wsi Niewodnica Korycka (położona w pobliżu granicy z gm. Juchnowiec
Kościelny) i podciągnięto nitkę gazociągu do granic gm. Juchnowiec Kościelny. Umożliwi to
podłączenie wsi również na terenie gm. Juchnowiec do czasu „spięcia”gazociągu
wyprowadzonego ze stacji redukcyjno-pomiarowej w kierunku Lewickich, Koplan, Brończan,
kol. Ignatki, Księżyna.
Elementem tranzytowym sieci gazowej jest przewidziany i wprowadzony do ustaleń planu
miejscowego zagospodarowania przestrzennego gminy Juchnowiec Kościelny system
gazociągów tranzytowych (2 nitki DN 1400) wysokiego ciśnienia „Jamał”. Trasa jego
przebiega w południowej części gminy. Strefę bezpieczeństwa dla w/w gazociągu przewidziano
100 m od przewodu.
7.8. Telekomunikacja
System telekomunikacyjny gminy składa się z:
¨ linii kablowej miedzianej relacji Białystok – Juchnowiec Kościelny,
¨ linii kablowej światłowodowej Turośń Kościelna – Trypucie – Białystok,
¨ centrala automatyczna analogowa w Juchnowcu Kościelnym, Bogdankach i Kleosinie
(2 szt.),
¨ linii rozdzielczych i abonenckich na terenie całej gminy.
Centrala analogowa typy UCM w Juchnowcu Kościelnym pracuje obecnie przy pomocy
linii kablowej mieszanej. Centrala w Bogdankach jest niedużą (80 numerów) centralą
wspomagającą centralę w Juchnowcu Kościelnym pracując na linii kablowo-napowietrznej.
Centrale w Kleosinie typu PC-1000 włączone są do systemu wojewódzkiego linią kablową
światłowodową relacji Białystok - Łapy.
Ilość abonentów 2 519 pojemność centrali automatycznej 2 664. System
telekomunikacyjny gminy wymaga modernizacji. Część miejscowości podmiejskich
obsługiwana jest nowoczesną linią kablową światłowodową, jednak centrale analogowe
w Kleosinie powinny ulec wymianie na cyfrowe z większą pojemnością. Centrale
w Juchnowcu Kościelnym i Bogdankach powinny być wymienione na cyfrową o większej
pojemności, gdyż jest do zrealizowania wiele wniosków (ok. 200). Wymienione centrale
gminne powinny być włączone do wojewódzkiego systemu telekomunikacyjnego linią
światłowodową relacji Turośń Kościelna – Juchnowiec Kościelny – Zabłudów.
Podniesie to standard świadczonych usług oraz zapewni podłączenie wszystkich chętnych
mieszkańców gminy.
Ponadto na terenie gminy działa sieć telefonów radiowych wykonane przez firmę „RETEL”
– 592 abonentów.
ANALIZA SWOT
Mocne strony
· dobrze rozwinięty układ sieci drogowych i stosunkowo licznie powiązana komunikacyjnie
z m. Białystok,
· powszechny dostęp do wodociągów i sukcesywnie do kanalizacji,
Słabe strony
· niepełna infrastruktura,
· brak unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych,
· nie pełna realizacja selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu
· stan dróg wymagający modernizacji
· duże rozproszenie zabudowy wiejskiej, zróżnicowanie wysokościowe terenu,
konieczność budowy przepompowni ścieków, co powoduje podwyższenie kosztów
budowy infrastruktury
· zdewastowane ujęcia wodne po byłych PGR,
· niewystarczający stopień oczyszczania ścieków oczyszczalni Śródlesie,
· niedokończona inwestycja w byłym Południowym Zespole Przemysłowym - kolektor
tłoczny ścieków sanitarnych do m. Białegostoku, aktualnie brak kierunku i możliwości
jego zagospodarowania, dokończenia i racjonalnego wykorzystania,
· wysokie ceny gruntów,
Szanse
· przebieg drogi ekspresowej w oparciu o korytarz transeuropejski VIA BALTICA,
· zgazyfikowanie gminy poprawi stan środowiska,
· czyste wody powierzchniowe,
· rozwój terenów mieszkaniowych, turystycznych i pod działalność gospodarczą,
· budowa systemów kanalizacji na terenie gminy,
· uzbrajanie terenów podmiejskich w stacje i linie energetyczne,
Zagrożenia
- brak środków finansowych
· problem wzrostu cen gazu ziemnego, oleju i innych paliw ekologicznych,
· skażenie ziemi, wód powietrza nielegalnymi wysypiskami
· niewystarczająca współpraca w tej dziedzinie z m. Białymstokiem
· malejące środki finansowe na inwestycje z budżetu gminy i pomocowe,
· brak decyzji co do lokalizacji i przebiegu niektórych elementów ponadlokalnego
systemu elektroenege-tycznego w obszarze strefy podmiejskiej (rejon byłego
Południowego Zespołu Przemysłowego)
III. MISJA I STRATEGICZNE CELE ROZWOJU GMINY
MISJA:
Gmina Juchnowiec Kościelny - Gminą Perspektyw, Przyjazna Człowiekowi
i Środowisku , Otwarta na Przedsiębiorczość.
Nadrzędne cele strategii
CELE I rzędu
1. Poprawa jakości życia mieszkańców i środowiska naturalnego
Cele II rzędu
A1, A2, B1,
D1, E1, E2, E3, E4, E5, E6,
2. Ośrodek gospodarczy miejsce rozwoju przedsiębiorczości i unowocześnienia
rolnictwa.
Cele II rzędu:
C1, C2
3. Gmina jako obszar rozwoju turystyki i wypoczynku przy wykorzystaniu
środowiska przyrodniczego i kulturalnego.
Cele II rzędu
A3, A4, A5,A6
Poprawa jakości życia mieszkańców i środowiska naturalnego.
A.1. Dążenie do zapewnienia równości w dostępie do świadczeń medycznych
wszystkich mieszkańców.
A.1.1. Tworzenie warunków do prywatyzacji wykonywania zadań publicznych w zakresie
opieki zdrowotnej a w szczególności popieranie i wspieranie inicjatyw w zakresie tworzenia
indywidualnych praktyk lekarza rodzinnego i praktyk grupowych.
A.1.2. Tworzenie warunków i wspieranie działań zmierzających do rozwoju medycyny szkolnej
w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki dzieci i młodzieży.
A.2. Wspieranie aktywności mieszkańców na rzecz poprawy poziomu życia.
A.2.1. Popieranie inicjatyw podejmowanych przez mieszkańców w ramach Komitetów
Społecznych.
A.2.2. Udostępnianie bazy lokalowej w szkołach dla dzieci, młodzieży i dorosłych w celu
organizacji imprez i zajęć pozalekcyjnych.
B.1. Rozwój budownictwa mieszkaniowego.
B.1.1. Tworzenie warunków do rozwoju budownictwa mieszkaniowego jedno
i wielorodzinnego.
B.1.2. Przygotowywanie terenów budowlanych w zakresie podstawowej infrastruktury
technicznej.
D.1. Poprawa ładu i porządku publicznego, przeciwdziałania zjawiskom patologii
społecznej, ograniczenie przestępczości kryminalnej.
D.1.1. Rozwijanie edukacji dzieci i młodzieży na temat szkodliwości narkotyków i innych
używek.
D.1.2. Opracowanie programu skierowanego do dzieci i młodzieży mającego na celu
zapobieganie szerzeniu się zjawisk patologii społecznej
D.1.3. Podejmowanie działań w celu poprawy bezpieczeństwa dzieci i młodzieży
w szkołach.
D.1.4. Konsolidacja oraz intensyfikacja działań instytucji odpowiedzialnych za stan
bezpieczeństwa publicznego.
D.1.5. Tworzenie warunków do poprawy funkcjonowania straży pożarnej w gminie
poprzez budowę bazy doposażenia w sprzęt i stworzenie zintegrowanego systemu
informacyjnego o infrastrukturze technicznej.
E.1. Rozwój infrastruktury gminy.
E.1.1. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej.
I etap
- miejscowości – Ignatki, Księżyno, Księżyno kolonia, Horodniany, Olmonty, Hryniewicze,
Rumejki, Wólka, Ogrodniczki, Lewickie Stacja.
II etap
- miejscowości- Stanisławowo, Niewodnica Nargilewska, Solniczki, Hermanówka, Lewickie,
Lewickie kolonia.
Czas realizacji: 2000 – 2010
Opis zadania: Generalne uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej.
E.1.2. Budowa sieci wodociągów wiejskich i stacji uzdatniania wody.
I etap
- miejscowości - Kleosin, nowe osiedla mieszkaniowe, Klewinowo kol.
II etap
- miejscowości – Hołówki Małe, Baranki, Zajączki, Zalesek
Opis zadania: Dokończenie wodociągowania wsi i kolonii oraz sukcesywne wodociągowanie
nowych osiedli
mieszkaniowych.
E.1.3. Gazyfikacja gminy Juchnowiec Kościelny.
- miejscowości – teren gminy Juchnowiec Kościelny
Czas realizacji: 2000 – 2010
Opis zadania: Realizowanie koncepcji gazyfikacji gminy. Stworzenie możliwości
wymiany tradycyjnych kotłowni c.o. opalanych węglem, emitujących znaczne zanieczyszczenia
do atmosfery na nowoczesne systemy grzewcze o zredukowanej emisji dwutlenku siarki,
tlenków azotu i zanieczyszczeń stałych, oraz zmniejszenia uciążliwości dla otoczenia wskutek
stworzenia możliwości modernizacji kotłowni.
E.1.4. Rozbudowa budynku administracyjnego w Juchnowcu Kościelnym wraz z zapleczem
dla gospodarki komunalnej.
Czas realizacji: 2000 – 2005
Opis zadania: Urząd Gminy mieści się w dwóch budynkach, jeden z budynków wymaga
kapitalnego remontu oddalonych od siebie o 700m. Utrudnia to sprawne zarządzanie
i jest uciążliwe w codziennym funkcjonowaniu urzędu.
E.1.5. Rozwój bazy maszynowej.
Czas realizacji: 2000 – 2005
Opis zadania: Brak równarki drogowej powoduje trudności w utrzymaniu dróg żwirowych
i gruntowych. Zakup koparko-ładowarki przyczyniłby się do poprawy sprawności działania
w zakresie utrzymania dróg. Nowa piaskarka usprawniłaby walkę z gołoledzią na drogach
gminnych i powiatowych.
E.1.6. Zakup autokarów szkolnych.
Czas realizacji: 2000-2005
Opis zadania: Gmina posiada własną bazę transportową do przewozu dzieci, nie pokrywającą
rzeczywistych potrzeb.
E.2. Współpraca z gminami ościennymi.
E.2.1. Współpraca w zakresie rozwoju infrastruktur społeczno-gospodarczych.
a/ rozwój kanalizacji sanitarnej wspólnie z gminą Turośń Kościelna,
b/ rozwój sieci gazyfikacji wspólnie z gminami Turośń Kościelna i Zabłudów
c/ budowa systemu kanalizacji wspólnie z gminą Zabłudów wzdłuż drogi Białystok-Stanisławowo
E.3.Ochrona środowiska.
E.3.1.Modernizacja kotłowni c.o. w gminnych budynkach użyteczności publicznej.
- miejscowości – teren gminy Juchnowiec Kościelny
Czas realizacji: 2000 – 2005
Opis zadania: Modernizacja obecnie funkcjonujących kotłowni c.o. emitujące znaczne
zanieczyszczenie gazowe i stałe do atmosfery.
E.3.2. Zagospodarowanie odpadów komunalnych na terenie gminy Juchnowiec Kościelny.
Czas realizacji: 2000-2002
Opis zadania : Redukcja ilości odpadów u źródeł ich powstania poprzez wprowadzeniu
systemu recyklingu.
E.3.3.Rekultywacja terenów zdegradowanych powyrobiskowych.
E.3.4.Ochrona lasów i ich przystosowanie do rekreacji masowej
E.3.5.Rozwój zieleni osiedlowej.
E.4. Doskonalenie układu uliczno-drogowego do potrzeb transportowych
i poprawa funkcjonowania komunikacji zbiorowej.
E.4.1. Modernizacja dróg i ulic.
- miejscowości – teren gminy Juchnowiec Kościelny
Czas realizacji: 2000 – 2010
Opis działania: - modernizacja dróg służących do dowozu dzieci do szkół i gimnazjów,
- modernizacja ulic, które obecnie posiadają nawierzchnię żwirową utrudniającą komunikację
w okresie wiosenno-jesiennym i po opadach atmosferycznych,
- remonty dróg ułatwiają dojazd rolnikom.
E.4.2. Modernizacja oświetlenia ulicznego.
- miejscowości – teren gminy Juchnowiec Kościelny
Czas realizacji: 2000 – 2006
Opis zadania: Poprawa istniejącego oświetlenia ulicznego jako – mało efektywne
i energochłonne.
E.4.3. Sukcesywna modernizacja geometrii skrzyżowań i instalowanie sygnalizacji świetlnej.
E.5. Doskonalenie w gminie gospodarki energetycznej i Telekomunikacyjnej.
E.5.1. Opracowanie programu rozwoju systemu zaopatrzenia gminy w energię elektryczną.
E.5.2. Rozwój systemu telekomunikacji gminy, w tym wykonanie telefonizacji wtórnej oraz
nowopowstających osiedli mieszka nowych.
E.6. Racjonalna gospodarka gruntami w gminie.
E.6.1. Nabywanie gruntów niezbędnych do realizacji samorządowych inwestycji.
E.6.2. Sporządzenie planu gospodarki gruntami komunalnymi.
Ośrodek gospodarczy, miejsce rozwoju przedsiębiorczości i unowocześnienia
rolnictwa.
C.1. Tworzenie warunków na rzecz integracji i współpracy podmiotów
gospodarczych.
C.1.1. Rozwijanie współpracy władz gminy z samorządami gospodarczymi
C.1.2. Rozwijanie promocji gminy.
C.1.3. Opracowanie analizy różnych form opodatkowania w celu stworzenia proinwestycyjnej
polityki podatkowej gminy.
C.2.Racjonalne wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez:
C.2.1. Szkolenie rolników – grupy producenckie.
Czas realizacji: 2000 – 2002
Opis zadania: Występują obecnie trudności ze zbyciem płodów rolnych. Rolnicy
zrzeszeni w grupach producenckich uzyskują możliwość wywierania wpływu i zawierania
korzystniejszych umów z zakładami przetwórstwa rolnego oraz instytucjami działającymi
na rzecz rolnictwa.
C.2.2. Nie przeznaczanie na cele nierolnicze gruntów wysokiej jakości,
C.2.3. Wspieranie organizacyjne działań w nabywaniu gruntów od AWRSP, w tym scaleń
i wymian celem poprawy struktury agrarnej gospodarstw rolnych,
C.2.4. Tworzenie warunków do zalesiania terenów nieprzydatnych do produkcji rolnej.
C.2.5. Utworzenie pokazowego gospodarstwa ras rodzimych z elementami charakterystycznej
zabudowy dla gospodarstw rolnych regionu przełomu XIX i XX wieku.
Czas realizacji: 2000 – 2010
Opis zadania: Ekologiczne gospodarstwo rolne, położone w Klewinowie kolonii
odwiedza ponad 2000 dzieci rocznie. Istnieje potrzeba utworzenia Pokazowego
Gospodarstwa Ras Rodzimych w celu hodowli ginących ras zwierząt gospodarskich,
popularnych na terenie Podlasia. Niezbędne jest stworzenie zagrody składającej się
wyłącznie z drewnianych budynków, typowych dla zabudowy gminy.
Gmina jako obszar rozwoju turystyki i wypoczynku przy wykorzystaniu
środowiska przyrodniczego i kulturalnego.
A.3.Inspirowanie rozwoju kultury.
A.3.1. Stworzenie placówki kultury (np. filia GOK-u) pracującej w pełnym wymiarze godzin
na terenie Kleosina.
A.3.2. Zwiększenie zakresu edukacji kulturalnej mieszkańców przez instytucje i organizacje
prowadzące działalność kulturalno-oświatową z uwzględnieniem etnicznego oblicza gminy.
A.3.3. Wspieranie inicjatyw amatorskiego ruchu artystycznego.
A.3.4. Utrwalenie tradycji Dni Juchnowca.
A.3.5. Pełne skomputeryzowanie procesów bibliotecznych bibliotek publicznych leżących
na terenie gminy oraz podłączenie ich do Internetu. Tworzenie przez biblioteki własnych
ogólnodostępnych komputerowych baz danych, zwłaszcza dotyczących gminy
Juchnowiec Kościelny.
A.4. Tworzenie bazy turystycznej.
- miejscowości – teren gminy Juchnowiec Kościelny
Opis zadania: Obecnie brak bazy sportowo-rekreacyjnej do uprawiania turystyki pieszej,
rowerowej.
A.5. Wspieranie rozwoju sportu masowego.
A.5.1. Stworzenie bazy rekreacyjno-sportowej w wiejskich środowiskach.
a/ rozbudowa boiska sportowego w Juchnowcu Dolnym
b/ rozbudowa boiska sportowego w Kleosinie
A.5.2. Doposażenie boisk sportowych przy szkołach i budowa basenów przy Szkole
Podstawowej i Gimnazjum w Juchnowcu Górnym i Kleosinie.
A.6. Wspieranie rozwoju bazy agroturystycznej w gminie.
IV. ZASADY WDRAŻANIA STRATEGII ROZWOJU GMINY
Określenie szczegółowych celów strategicznych kończy fazę prac nad strategią rozwoju
Gminy. Cele realizuje się poprzez podejmowanie konkretnych projektów i programów
rozwojowych. Programy to przedsięwzięcia o charakterze ciągłym i raczej długotrwałe,
projekty to przedsięwzięcia jednorazowe. Stanowią one drogi prowadzące do osiągnięcia
celów strategicznych. Wymagają zabiegów organizacyjnych, decyzji administracyjnych,
mobilizacji społecznej, czasem powołania nowych instytucji, ale przede wszystkim środków
budżetowych i pozabudżetowych.
Strategia jest dokumentem, który może podlegać modyfikacjom ze względu na zmieniające
się uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne gminy. Proces realizacji strategii będzie
procesem dynamicznym. Wymagać to będzie stałej analizy i oceny zachodzących
zjawisk oraz korekt na etapie zarządzania strategicznego w zależności od warunków
realizacyjnych. Strategia przez cały okres jej realizacji będzie podlegała monitorowaniu.
Władze samorządowe gminy na bieżąco będą podejmowały decyzje kierując się wskazaniami
strategii.
Metryka strony